PİRİNÇ, bakır ve çinkodan yapılan alaşıma verilen isimdir. Halk arasında sarı olarak da bilinir; adi ve özel olmak üzere iki çeşidi vardır.
Adi pirinçler: Bileşiminde % 20’ye kadar çinko bulunan adi pirinçler, mücevhercilik ve kuyumculukta, küçük süsleme parçalarının yapımında kullanılır. Çinko yüzdesi 28 ile 36 arasında olanlar dövülgen alaşımlardır; bunlardan en önemlisi mermi kovanlarının ya da lamba duylarının yapımında kullanılan çekme pirinci’dir (67-33).
Çinko oranı % 40 ya da daha fazla olanlar talaş kaldırma pirinçleri’dir (60-40). Bu pirinçlerin işlenebilmesi için içlerine genellikle % 1 oranında kurşun katılır.
Özel pirinçler: Pirinçlerin mekanik direncini artırmak ya da aşınmaya karşı dayanıklı olmalarını sağlamak için içlerine % 1 ile 5 oranında kalay, alüminyum, demir, nikel, manganez gibi elementler katılır. Bu alaşımlar yüksek dirençli pirinçleri oluşturur ve bazen yanlışlıkla yüksek dirençli bronzlar diye de adlandırılırlar. Bu pirinçlerde, kırılma yükü 50 kg/mm2’ye, uzama ise % 30’a ulaşmasına karşın adi pirinçlerde aynı nitelikler 40 kg/mm2 ile % 30’dur. Bunlar daha çok işlenmiş parçalar biçiminde ya da yüksek bir mekanik dirençle birlikte büyük bir sızdırmazlık isteyen döküm parçaları biçiminde kullanılır.
Pirinçlerin başlıca üstünlükleri şunlardır: Çok çeşitli biçimlerde işlenmesini sağlayan levha ve tel haline gelebilme özellikleri, mekanik dirence sahip olmaları, atmosferin aşındırıcı etkisine karşı dayanıklılıkları, ergime ve döküm kolaylığı ve özellikle, ucuz bir maden olan çinkonun katılmasından dolayı fiyatının düşük olması. Bazı pirinçlerin parlaklığı ve rengi, bunlann mücevhercilikte de kullanılmasını sağlar. Saf haldeyken, kırmızı olan pirincin rengi, çinkonun katılmasıyla pembeye, çinko oram % 30 ile 40’a çıkınca da sanya döner.
