Akşemsettin (? – 1459) on beşinci yüzyılda yetişmiş, Fatih devrinin büyük mutasavvuflarındandır. Asıl adı Şemsettin Ahmet’ tir. Şam’da doğdu. Babası ile birlikte Anadolu’ya geçerek, tahsilini burada yaptığı söylenir. Bir ara Osmancık’ta müderrislik yapmışsa da tasavvufa olan merakı yüzünden Akşemsettin Ankara’ya giderek Hacı Bayram’a mürit oldu.
Oradan ayrıldıktan sonra bir zaman Beypazarı ve İskilip’te oturdu, nihayet İzmit’in Göynük kasabasına yerleşti. Fatih Sultan Mehmet’in dileği üzerine İstanbul’un fethinde bulundu. Askerin maneviyatını arttırmak için büyük gayret sarfettî. Bu arada, Emevî saltanatını kuran Muaviye zamanında İstanbul’u almak için gönderilen Eba Eyyub-i Ensari’nin mezarını bulduğu da söylenir. Akşemsettin İstanbul’un fethinden sonra tekrar Göynük’e dönmüş ve orada ölmüştür.
Akşemsettin tıptan anlardı. «Maddet-ül Hayat» adlı tıbba dair Türkçe bir eseri vardır. Tasavvufa dair Arapça birçok risaleler yazmıştır ki en önemlileri «Hall-i Müşkilât» ve «Risalet-ün-Nuriye» dir. Hacı Bayram’dan sonra Bayramilik tarikatını Akşemsettin ile halifeleri yürütmüşlerdir.
